AB’den yapay zeka yasası için ilk adım: Avrupa Parlamentosu onayladı
Dünyanın ilk ‘yapay zeka yasası’nın ilk taslak metni Avrupa Parlamentosu’nda (AP) 28 ‘hayır’ oya karşılık 499 ‘evet’ oyu ile kabul edildi. Yapay zeka sistemlerinin tasarımını, kullanımını ve satışını düzenleyen yasa kapsamında halka açık yerlerde akıllı kameralarla yüz tanıma uygulaması yasaklanacak.
BBC Türkçe’den Yusuf Özkan’ın haberine göre dün AP’de tartışılan yapay zeka yasa tasarısı, dünya çapında daha sadık ve şeffaf bir standart belirlemek için Midjourney ve ChatGPT gibi büyük modellere değerli yükümlülükler getiriyor. Bugün oylanan yeni yönetmelik, mecliste çoğunluk tarafından kabul edildi.
Bu onayla AB Komitesi, hem AP hem de üye ülkelerle yasanın uygulanmasına ilişkin müzakerelere başlayabilecek. Nihai müzakerelerin gelecek yılın başlarında tamamlanması ve yasanın 2024 yılına kadar yürürlüğe girmesi bekleniyor.
KANUN TASLAĞI HANGİ DÜZENLEMELERİ İÇERİYOR?
Yönetmelikte yapay zeka, ‘düşük riskli, sınırlı riskli, yüksek riskli ve kabul edilemez’ olmak üzere dört ana kategoride tanımlandı. AP’de kabul edilen yasa şu düzenlemeleri içeriyor:
* Spam filtreleri ve video oyunları gibi minimum riskli yapay zekaya izin verilecektir.
*Bankacılık veya havayolu web sitelerindeki sohbet robotları gibi sınırlı riskli yapay zeka, şeffaflık yükümlülüklerine uymalıdır.
* Sürücüsüz araçlar ve robotik cerrahi gibi yüksek riskli yapay zekalar sıkı kontrollere tabi tutulacak.
* Sosyal puanlama için yapay zeka kullanımı kesinlikle yasaklanacaktır. Örneğin Çin’de olduğu gibi vatandaşların davranışlarını bu temelde analiz eden ve değerlendiren sistemlere izin verilmeyecek.
GERÇEK ZAMANLI YÜZ TANIMA YASAKTIR
Oylamadan önce yönetmelikte yer alan ‘gerçek zamanlı yüz tanıma’ tartışması yaşandı. Yönetmelik, kayıp çocukların izlenmesi veya terör saldırılarının önlenmesi gibi istisnai durumlarda halka açık yerlerde insanların filme alınmasına ve anında kimliklerinin tespit edilmesine izin vermeyi amaçlıyordu. Milletvekillerinin büyük çoğunluğu ‘ağır mahremiyet ihlali’ gerekçesiyle buna karşı çıktı. Gerçek zamanlı yüz tanıma oy çokluğuyla yasaklandı.
‘SEÇİMLERİ ETKİLEMEK İÇİN KULLANILABİLİR’
AB Rekabetten Sorumlu Komite Üyesi Margrethe Vestager’a göre, bu konudaki ilk yasa olması nedeniyle tüm dünya bu yönetmeliği yakından takip ediyor. Vestager, AI’nın önyargı veya ayrımcılığı artırma potansiyelinin değerli bir endişe kaynağı olduğunu söyledi.
Vestager, “Sosyal geçmişiniz tam bir profil oluşturmak için taranabiliyorsa, manipüle edilme riski çok büyük. Hiçbir şeye inanmadığımız bir duruma düşersek, o zaman toplumumuzu tamamen baltalamış oluyoruz” dedi. düzenlemeyi, teknolojinin en büyük risklerine karşı koymak için bir ‘korkuluk’ olarak görüyor. .
Düzenlemenin küresel olması gerektiğini vurgulayan, AB Konseyi üyesi Margrethe Vestager da yapay zekanın bir sonraki seçimleri etkilemek için kullanılabileceğine dair kesin bir risk olduğunu söyledi.
AI KULLANIMININ ETKİLERİ İZLENMEYE DEVAM EDİLECEK
Avrupa Parlamentosu ayrıca yapay zeka kullanımının etkisinin izlenmeye devam edilmesi gerektiği konusunda anlaşmıştır. Bazen bir algoritma kanun koyuculara göre kurallara uyuyor gibi görünse de pratikte tam tersi olabiliyor. Pek çok Avrupa Parlamentosu Üyesi, net kurallar yoksa yapay zekanın gelecekte büyük sorunlara yol açabileceğinden endişe duyuyor. Yapay zeka ile ilgili yasa tasarısı 2021’de AB Komite üyesi Thierry Breton tarafından sunuldu. (DIŞ HABER)
